Hội chứng chết người trong sản phụ khoa - Tắc mạch ối

Hội chứng chết người trong sản phụ khoa

Tắc mạch ối (Amniotic Fluid Embolism) là một cấp cứu sản khoa rất hiếm gặp. Hội chứng này xảy ra khi nước ối, tế bào thai nhi, bọt khí, chất gây, tóc hoặc các mảnh tổ chức thai khác lọt vào hệ tuần hoàn của mẹ, gây ra suy hô hấp và tuần hoàn cấp tính.

Bệnh lý xuất hiện với tần suất rất thấp, khoảng 1 trường hợp trong 8.000 - 30.000 thai nghén. Cả nước Anh chỉ có 3 - 4 trường hợp mỗi năm. Tuy nhiên, tỷ lệ tử vong của bệnh lý là rất cao, khoảng 80% các trường hợp mắc phải.

Do số lượng các trường hợp thấp nên đến nay, người ta chưa có bằng chứng rõ ràng về các yếu tố gọi là nguy cơ. Mặc dù vậy, trước đây, nhiều quan điểm cho rằng các bà mẹ nhiều tuổi, sinh nhiều lần, chuyển dạ nhanh một cách khác thường, thai to, hoặc sử dụng các thuốc tăng co tử cung, có liên quan tới tăng nguy cơ của bệnh lý này.

Nhìn chung, tắc mạch ối thường xảy ra trong quá trình chuyển dạ, mổ đẻ chủ động, nhưng cũng có thể xảy ra khi nạo thai, truyền dịch ối vào buồng tử cung, hay chấn thương ổ bụng, hoặc thậm chí sau đẻ.

Không thể dự báo được, không thể dự phòng được và trong hầu hết các trường hợp là không thể điều trị được

Ngày 2/1, tại Bệnh viện Đa khoa Vũ Thư (Thái Bình) xảy ra trường hợp một sản phụ bị tử vong cả mẹ và con. Theo nhận định ban đầu của ngành y tế Thái Bình, nguyên nhân gây tử vong cho sản phụ có thể do tắc mạch ối.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn báo điện tử Kiến thức, PGS.TS.BS Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ Sản Hà Nội chia sẻ: ‘Với chúng tôi thì tắc mạch ối là một thảm họa. Có chăng may mắn lắm là cứu được mẹ hoặc cứu được em bé. Việc cấp cứu cho sản phụ tắc mạch ối là cuộc giành giật từng giây mới mong kéo được sản phụ về từ tay thần chết’.

Bác sĩ Ánh lý giải về việc cấp cứu cho sản phụ tắc mạch ối là rất khó khăn và nguy cấp là do, nước ối là môi trường an toàn cho bé nhưng nếu nước ối đi vào mạch máu, tuần hoàn và cơ thể người mẹ thì nó như bơm một loại tạp chất độc vào.

Trong nước ối có lẫn vô số tạp chất từ các vi chất dinh dưỡng, lông em bé, gây, các lớp màng, các chất dịch, nước tiểu phân su do em bé thải ra...

Nước ối đi đến đâu sẽ gây ra tắc mạch đến đó, người mẹ ngay lập tức sẽ sốc phản vệ, ngừng tim, suy hô hấp, tím tái toàn thân, rối loạn đông máu và đông máu nội mạc rải rác sau đó là tử vong nhanh chóng.

Nước ối tác động như một dị vật trong dòng máu và kết quả là giải phóng nhiều chất trung gian nội sinh khác nhau và các chất trung gian này là nguyên nhân gây ra các triệu chứng lâm sàng của tắc mạch ối.

Dấu hiệu tắc mạch ối: Xuất hiện đột ngột với các dấu hiệu theo trình tự thời gian. Khởi đầu là suy hô hấp, tím tái xảy ra đột ngột trong vài phút và tiếp đến là tụt huyết áp, phù phổi, choáng, biểu hiện thần kinh như: lú lẫn, mất ý thức và co giật.