Nghệ sĩ Duy Phương kiện HTV và nhà sản xuất, diễn viên Lê Giang có "vô can"?

Dù nghệ sĩ Duy Phương nhấn mạnh rằng mình chỉ kiện HTV, nhà sản xuất chứ không kiện vợ cũ là diễn viên Lê Giang nhưng liệu người phụ nữ tiết lộ thông tin ông từng bạo hành có vô can?

Báo Gia đình & Xã hội đã có cuộc trao đổi với luật sư Vi Văn Diện - Giám đốc Công ty Luật Thiên Minh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) về lùm xùm giữa nghệ sĩ Duy Phương và vợ cũ - diễn viên hài Lê Giang.

Thưa luật sư, theo dõi vụ việc nghệ sĩ Duy Phương kiện đài HTV và đơn vị sản xuất chương trình "Sau ánh hào quang" về thông tin được cho là một chiều, sai sự thật..., ông nhận định trách nhiệm của các bên liên quan thế nào?

- Vừa qua đã có rất nhiều nghệ sĩ mời tham gia chương trình "Sau ánh hào quang" do Đài truyền hình HTV thực hiện, cùng với đó là rất nhiều những câu chuyện đời, chuyện nghề được tiết lộ. Tuy nhiên, khi chương trình về nghệ sĩ Lê Giang phát sóng đã nhận được nhiều phản hồi cả tiêu cực lẫn tích cực, đặc biệt là có cả ý kiến phản bác của nghệ sĩ Duy Phương – chồng cũ của cô về việc cô tố cáo chồng bạo hành mình trong quá khứ.

Đứng trên phương diện pháp luật, tôi cho rằng đơn vị tổ chức chương trình truyền hình sẽ phải chịu trách nhiệm khi đăng tải công khai các lời kể của nhân vật mà được coi là ảnh hưởng đến uy tín, danh dự, nhân phẩm và bí mật đời tư của một cá nhân.

Mọi người đều có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình, có quyền bảo vệ danh sự, uy tín của mình. Vấn đề này đã được pháp luật tôn trọng và ghi nhận ngay tại khoản 1, Điều 21 Hiến pháp 2013.

Bởi vậy, các nhân vật khi được mời đưa tin về đời tư cá nhân của người khác (có liên quan đến cuộc sống của mình), thậm chí thông tin ấy có thể không đúng sự thật, ảnh hưởng đến uy tín, danh dự, nhân phẩm có thể sẽ bị phạt vi phạm. Tùy thuộc vào hành vi vi phạm, mức độ vi phạm, sự thiệt hại trên thực tế đã xảy ra,… mà cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm.

Vậy diễn biến sự việc ở góc độ pháp lý sau khi nghệ sĩ Duy Phương gửi đơn kiện sẽ thế nào?

- Khi nghệ sĩ Duy Phương (chồng cũ của nghệ sĩ Lê Giang) khởi kiện, tòa án sẽ xem xét cả đơn vị tổ chức chương trình về tính hợp pháp của chương trình, năng lực của đơn vị làm chương trình và nhân vật được mời trình bày nội dung thông tin trực tiếp; cơ quan có thẩm quyền trên cơ sở tin báo, tố cáo của người bị hại cần xem xét vụ việc có yếu tố sai trái, giả mạo, làm ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm thực tế hay không…, qua đó tòa án mới có căn cứ để đưa ra kết luận cuối cùng ch việc giải quyết vụ việc.

Trường hợp thông tin mà diễn viên Lê Giang đưa ra là sai sự thật gây hậu quả nghiêm trọng, cô ấy có thể phải chịu trách nhiệm về hành vi vu khống, căn cứ theo Điều 122 Bộ luật hình sự 1999, sửa đổi, bổ sung năm 2009:

“1. Người nào bịa đặt, loan truyền những điều biết rõ là bịa đặt nhằm xúc phạm danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác hoặc bịa đặt là người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm.

... 3. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ một triệu đồng đến mười triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm”.

Như vậy, diễn viên Lê Giang nếu có thực hiện hành vi bịa đặt, loan truyền những điều biết rõ là bịa đặt, xúc phạm danh dự và nhân phẩm một cách nghiêm trọng đối với nghệ sĩ Duy Phương, gây thiệt hại đến uy tín, danh dự quyền và lợi ích hợp pháp của ông thì sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật, buộc phải cải chính, xin lỗi công khai thậm chí bị truy cứu trách nhiệm về tội vu khống nếu đủ yếu tố cấu thành tội phạm.

Ngoài việc xử lý trách nhiệm theo quy định của pháp luật, diễn viên Lê Giang còn có thể phải bồi thường thiệt hại cho nghệ sĩ Duy Phương căn cứ theo Điều 592 Bộ luật dân sự 2015:

“1. Thiệt hại do danh dự, nhân phẩm, uy tín bị xâm phạm bao gồm:

Chi phí hợp lý để hạn chế, khắc phục thiệt hại; Thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút; Thiệt hại khác do luật quy định.

Người chịu trách nhiệm bồi thường trong trường hợp danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác bị xâm phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định tại khoản 1 Điều này và một khoản tiền khác để bù đắp tổn thất về tinh thần mà người đó gánh chịu…”

Nhưng việc xác minh thiệt hại ở góc độ vật chất, tinh thần... trong sự việc kiểu này thường bị đánh giá là không hề dễ?

- Vì không dễ dàng nên trước khi phát sóng trên truyền hình, đơn vị thực hiện chương trình cần xác thực trước những thông tin mà nhân vật cung cấp. Những người làm chương trình không nên chỉ nghe câu chuyện một chiều, mà cần phải nghe từ nhiều phía. Bên sản xuất chương trình trước khi xuất bản, đăng phát thông tin, cần kiểm nghiệm lại tin tức khách mời đưa ra bằng cách thu thập thông tin, xác nhận lại với những người có liên quan hoặc làm chứng cho sự việc đó để tránh tình trạng phát sóng những thông tin sai lệch, xâm phạm danh dự, nhân phẩm, cũng như thông tin về đời sống của người khác.

Hơn nữa, trong trường hợp của diễn viên Lê Giang, thông tin được nghệ sĩ chia sẻ về mối quan hệ hôn nhân là bí mật cá nhân của cô và chồng cũ là nghệ sĩ hài Duy Phương. Do đó, khi chia sẻ những thông tin trên chương trình truyền hình thì phải được sự đồng ý của nghệ sĩ Duy Phương. Đặc biệt, sự việc này còn được chia sẻ trên phương tiện thông tin đại chúng nên sẽ ảnh hưởng rất lớn đến danh dự, nhân phẩm của nghệ sĩ Duy Phương. Vì vậy, nghệ sĩ Lê Giang phải có trách nhiệm đối với việc chia sê thông tin đời tư liên quan đến người khác mà không được sự đồng ý của người đó.

Theo ông, các đơn vị sản xuất, đài truyền hình cần làm gì để đảm bảo thông tin đúng sự thật, không ảnh hưởng đến người khác?

- Theo tôi đơn vị tổ chức cần phải xác minh thông tin, đảm bảo nguồn tin không sai sự thật bằng cách thông qua người làm chứng, các chứng cứ cụ thể để chứng minh nguồn thông tin đó là đúng sự thật. Tuy nhiên các chương trình truyền hình thực tế không nên khai thác quá sâu, phát sóng các thông tin quá tế nhị về đời tư của nghệ sĩ để giữ được uy tín, danh dự cho người nghệ sĩ trong lòng khán giả.

Đối với trường hợp thông tin chỉ có một chiều, là qua lời nhân vật kể trước hàng triệu khán giả truyền hình thì nhân vật, kênh phát sóng có thể đã vi phạm pháp luật nếu thông tin đó sai sự thật ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm,.. của người khác và Nhà nước. Tùy vào tính chất, mức độ vi phạm của thông tin mà người cung cấp thông tin có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự hoặc xử phạt hành chính.

Căn cứ vào Điều 8 Nghị định 159/2013/ ND- CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính về vi phạm nội dung, theo đó Ban tổ chức chương trình truyền hình có thể bị xử phạt hành chính từ 2.000.000- 6.000.000 đồng nếu “Đăng, phát thông tin sai sự thật nhưng chưa gây ảnh hưởng nghiêm trọng ”; bị phạt từ 10.000.000- 20.000.000 đồng nếu “Đăng, phát thông tin sai sự thật gây ảnh hưởng nghiêm trọng; bị phạt từ 20.000.000- 40.000.000 đồng nếu “ Đăng, phát thông tin xuyên tạc, vu khống nhằm xúc phạm danh dự, uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân ”; bị phạt phạt tiền từ 40.000.000- 60.000.000 đồng nếu “Đăng, phát thông tin sai sự thật gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng”. Đối với cùng một hành vi vi phạm hành chính thì mức phạt tiền đối với cá nhân bằng một nửa lần mức phạt tiền đối với tổ chức.

Ngoài ra, người vi phạm, ban tổ chức chương trình còn phải thực hiện các hình thức xử phạt bổ sung như buộc cải chính lại thông tin sai sự thật đã được công bố, đưa tin trên chính phương tiện thông tin đại chúng, trang thông tin điện tử đã công bố, đưa tin và xin lỗi người bị hại trong trường hợp này, đảm bảo tuân theo pháp luật chuyên ngành là Luật báo chí 2016.

Cảm ơn luật sư Vi Văn Diện về cuộc trao đổi!

Thành Nam (thực hiện)

Theo GiaDinh