Trang trại TH Truemilk: Nghĩa địa bò chết trên thượng nguồn con đập

Tình trạng ô nhiễm môi trường nặng nề xung quanh các trang trại của TH Truemilk tại Nghĩa Đàn, Nghệ An đã kéo dài nhiều năm nay, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới cuộc sống và sức khỏe người dân

Tháng 10/2009, Tập đoàn TH Truemilk bắt đầu đổ tiền của xây dựng nhà máy chế biến sữa cùng hệ thống trang trại, nhà máy chế biến thức ăn, vùng cỏ nguyên liệu với tổng diện tích 37.000 ha, vốn đầu tư 1,2 tỷ USD tại huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An.

Những tưởng đây sẽ là động lực to lớn để phát triển kinh tế địa phương, cũng như nâng cao đời sống người dân các xã có vùng dự án của Nghĩa Đàn. Nhưng gần 7 năm trôi qua, cuộc sống của người dân khu vực xung quanh các trang trại, nhà máy, vùng nguyên liệu của TH Truemilk bị đảo lộn. Môi trường, nguồn nước, không khí bị ô nhiễm nặng nề. Nhiều người đã phải bỏ nơi “chôn nhau cắt rốn” để mưu sinh nơi khác.

Khu chuồng trại của TH Truemilk.

“Ước chi nhà máy đừng về”

Khi nhắc đến nhà máy, trại bò của TH Truemilk, người dân ở thôn Đông Lâm và Tân Lâm xã Nghĩa Lâm, Nghĩa Đàn đều lắc đầu ngao ngán. Người dân ở đây chỉ mong một cuộc sống êm đềm như trước khi TH Truemilk đưa nhà máy về đây.

“Ngay từ năm 2009, cụm trại số 1 (gồm các trại 1-2-3 – PV) của TH Truemilk tại xã Nghĩa Lâm đã bắt đầu gây ô nhiễm nặng nề, ảnh hưởng tới hàng trăm hộ dân xung quanh, trong đó nghiêm trọng nhất là đối với người dân xóm Tân Lâm. Nhà tôi phải chuyển lên trên này (Đông Lâm) nhưng nhiều khi mùi xú uế xộc vào chịu không nổi, nhất là những lúc trời nắng hanh kèm gió Tây Nam”, một người dân địa phương cho biết.

Liếc mắt nhìn chiếc bàn đá bị ruồi đen bu kín, chị tiếp tục thở dài ngao ngán: “Giờ không biết làm sao nữa các chú à, chuyển đi thì chưa có tiền bồi thường, mà ở lại cứ tình hình này chắc chết dần chết mòn mất. Nghĩa Lâm trước đây nghèo thật đó. Nhưng thà cứ nghèo mà yên bình thế còn hơn. Dân bọn tôi chỉ ước nhà máy TH Truemilk đừng về thôi”.

Trò chuyện với chúng tôi, ông Nguyễn Văn Minh - Trưởng thôn Tân Lâm cũng không khỏi bức xúc: “Không biết họ nói công nghệ hiện đại thế nào, chứ 6-7 năm nay chưa một ngày nào dân chúng tôi được sống yên ổn cả. Cứ mỗi lần họ thu dọn chất thải là mùi hôi thối lại nồng nặc, theo chiều gió bay vào khu dân cư. Ăn cơm còn phải buông màn, nếu không ruồi bu đen cả mâm cơm. Nửa đêm bọn tôi bịt kín hết các cửa mà cũng không thể ngủ được vì mùi hôi thối”.

Trưởng thôn Nguyễn Văn Minh dẫn PV đến nơi TH Truemilk thường xuyên chôn bê chết, nhau thai bò ở thượng nguồn đập sông Sào.

Theo phóng viên thực địa trưa ngày 07/09, đi trên tỉnh lộ 598, mùi hôi thối của phân gia súc cùng mùi chua của thức ăn từ những chuồng trại TH Truemilk khiến người đi đường cũng phải nhăn mặt. Trong khi đó, toàn bộ khu vực xóm Tân Lâm nằm thấp hẳn dưới so với trại số 2 trong cụm trại số 1 của TH. Người dân ở đây cho biết cứ mỗi khi có mưa to, nước thải trong các trang trại bò theo đó tràn xuống đường xá, vào cả vườn tược và nhà dân.

Nghiêm trọng hơn, TH Truemilk còn cho xả nước thải trên một quả đồi ngay cạnh đó (trước đây còn chôn lấp phân tươi ở đây nhưng bị người dân phản ứng gay gắt nên TH Truemilk chuyển đi chỗ khác). Chia sẻ với phóng viên, ông Minh cho biết, cách đây 2 năm, nước thải trên hồ chứa nước thải này của TH Truemilk đã từng bị vỡ, tràn xuống hàng trăm hộ dân xung quanh, khiến cá trong ao hồ của người dân chết sạch. Sự cố môi trường này phải một thời gian dài mới khắc phục được.

Theo Trưởng thôn Nguyễn Văn Minh, nước sạch đang là vấn đề nhức nhối nhất của người dân thôn Tân Lâm. Nguồn nước ngầm trong khu vực đều đã bị ô nhiễm, không ai dùng làm nước nấu ăn nữa. Nước sinh hoạt hằng ngày chủ yếu lấy từ nước mưa hứng từ mái nhà, mà đây cũng chưa phải là nguồn an toàn bởi khói bụi kèm chất thải, hóa chất vương vãi từ những đoàn xe chở phân, thức ăn của trang trại "cày nát" tỉnh lộ ngay trước mặt. Ngoài ra, người dân hàng ngày còn phải mua những bình nước “tinh khiết” ở các cửa hàng để dành cho việc đun nấu.

“Bụi ở đây không phải là bụi đất, mà là bụi của phân, của nước thải do xe từ nhà máy TH Truemilk làm vương vãi ra đường” – ông Minh bức xúc nói.

Khi phóng viên hỏi về việc người dân đã có kiến nghị với các cấp chính quyền về tình trạng này không, ông Minh lắc đầu ngao ngán cho biết, không biết bao nhiêu đơn từ đã được gửi, từ cấp xã, huyện cho tới tỉnh hàng năm trời, nhiều đoàn công tác cấp tỉnh cùng TH Truemilk cũng đã về thực địa, kiểm tra, lấy mẫu, xong lại… đi.

Nước giếng nhìn rất trong, nhưng bốc mùi hôi thối không thể sử dụng.

“Cách đây tầm 1 tháng, hộ bà Chắt báo cáo nước giếng bốc mùi hôi thối, báo chính quyền. Sau đó đoàn kiểm tra của huyện cùng TH Truemilk xuống lấy mẫu nước nói là mang đi giám định, nhưng cũng im bặt từ đó đến nay. Chúng tôi nản quá rồi các nhà báo ạ. Đúng là kêu trời không thấu”, ông Minh thở dài, nhìn xa xăm ra ngọn đồi chứa chất thải của TH Truemilk ngay trước mắt, như lo sợ về một sự cố như đã từng xảy ra.

Được biết, thôn Tân Lâm có 64 hộ tất cả, tất cả đều nằm trong diện di dời tái định cư, nhưng cho tới nay mới chỉ 24 hộ nhận được tiền bồi thường và đã chuyển đi nơi khác. 40 hộ còn lại vẫn chưa có phương hướng giải quyết. Có hộ đã phải bỏ nhà cửa đi sinh sống ở nơi khác.

Chôn bò chết trên thượng nguồn đập

Theo phản ánh của người dân địa phương, TH Truemilk đã có nhiều hành vi đe dọa môi trường trong khu vực. Được Trưởng thôn Minh dẫn đường, chúng tôi vượt qua hàng trăm mét đường đồi, chứng kiến tận mắt khu vực chôn xác bò chết của trang trại TH.

Ông Minh cho biết trước đây TH Truemilk chôn bò trưởng thành bị chết ở đây, khiến mùi hôi thối nồng nặc bay vào nhà dân. Sau khị bị phản ứng gay gắt, công ty này mới chịu lắp đặt một lò thiêu xác động vật chết. Tuy nhiên người dân tại đây cho biết họ vẫn tiếp tục chôn lấp xác bê con cùng nhau thai bò tại khu đất này.

“Hộ chôn lấp sơ sài lắm, dân chúng tôi đi thả trâu nhiều khi còn nhìn thấy cả chân con bê trồi lên mặt đất. Những con chó thường đến đây cắn, xé lôi xác bê chết lên để ăn” – ông Minh cho biết thêm.

Xương bò từ trang trại TH Truemilk còn vương vãi trên mặt đất sau khi được chôn lấp sơ sài nơi thượng vực đập sông Sào.

Theo ghi nhận của phóng viên, khu đất này nằm không xa lạch dẫn nước thải của TH Truemilk xuống đập sông Sào. Phản ánh với phóng viên, ông Minh cho biết: “Cứ mỗi đợt TH Truemilk dọn chuồng, nước thải chảy theo con khe nhỏ ra khu đập sông Sào là cá lại chết trắng cả vùng”. Chưa có ghi nhận cụ thể về thiệt hại môi trường, nhưng có cơ sở để người dân lo ngại cho sức khỏe của họ, nhất là những hộ ở phía hạ nguồn con đập.

Trong khi đó, việc thiêu hủy bò chết cũng gặp phải sự phản đối của người dân, nhất là các hộ ở thôn Đông Lâm, ngay cạnh lò thiêu. Người dân ở đây cho biết mỗi lần trang trại thiêu hủy bò là mùi khói khét của thịt, xương xộc vào nhà hàng chục hộ dân, nhiều người không chịu nổi phải lánh tạm nơi khác trong thời gian TH Truemilk tổ chức thiêu bò. Không chỉ chịu ảnh hưởng từ việc thiêu hủy bò chết, khứu giác của người dân Đông Lâm hàng ngày còn bị “hành hạ” bởi mùi hóa chất bốc lên từ nhà máy chế biến thức ăn nằm không xa đó.

Theo Nghi Điền – Thủy Tiên (ANTT)