Hiểm họa từ mắt kính trôi nổi

Việc chưa ý thức rõ ràng về cách bảo vệ và chăm sóc đôi mắt đúng cách cộng thêm “ma trận” mắt kính trôi nổi, kém chất lượng... đã khiến tình trạng sức khỏe đôi mắt của nhiều người Việt trở nên đáng lo ngại.

Các bệnh về mắt đang gia tăng

Chỉ riêng tại Bệnh viện Mắt TP.HCM, thống kê 9 tháng đầu năm 2015 có 8.410 bệnh nhân đến khám và điều trị bệnh lý đáy mắt; 8.781 ca chấn thương mắt; 18.025 ca cườm nước (glaucome, tăng nhãn áp); 25.973 đục thủy tinh thể (cườm khô, đục nhân hay cataract); đặc biệt tật khúc xạ (cận, viễn, loạn) có đến 77.513 bệnh nhân, gấp nhiều lần các loại bệnh khác.

Theo PGS.TS. Bác sĩ Trần Anh Tuấn, Giám đốc Bệnh viện Mắt TP.HCM, ngoài bệnh đục thủy tinh thể đang phổ biến do diễn tiến tự nhiên của tuổi tác và các ca mắc bệnh võng mạc do biến chứng của đái tháo đường đang gia tăng, thì tình trạng tật khúc xạ, đặc biệt ở trẻ em đang ở mức đáng báo động.

PGS. TS. Bác sĩ Trần Anh Tuấn, Giám đốc Bệnh viện Mắt TP.HCM.

“Có khoảng 40% trẻ em ở thành phố trong độ tuổi đi học bị tật khúc xạ, học sinh tại các trường chuyên, lớp chọn thì tỷ lệ này còn cao hơn rất nhiều.

Trong môi trường thành phố, các em chủ yếu sinh hoạt trong nhà, ít tiếp xúc với ánh sáng ngoài trời, tầm nhìn ít phóng ra xa; ngoài giờ học ở lớp, các em còn học thêm, xem tivi, sử dụng máy tính, điện thoại nhiều; nếu có giải trí thì cũng là chơi đàn, vẽ tranh… khiến mắt luôn trong trạng thái căng thẳng, mệt mỏi và quen với điều tiết nhìn gần. Vì vậy khi nhìn xa, mắt không buông được điều tiết sẽ dẫn đến cận thị”, bác sĩ Tuấn cho biết.

Cũng theo bác sĩ Tuấn, hiện nay, thuốc và phương pháp điều trị các bệnh về mắt rất hiện đại, thời gian điều trị nhanh, khả năng phục hồi thị lực cao và bảo hiểm y tế chi trả phần lớn chi phí cho người bệnh.

Vì vậy, khi có các biểu hiện mệt mỏi mắt, sụt giảm thị lực cần đến khoa mắt tại các bệnh viện để đo khám và điều trị kịp thời. Đặc biệt khuyến cáo những người sau 40 tuổi, người vừa phát hiện bị đái tháo đường cần đi khám mắt định kỳ mỗi năm một lần để soi đáy mắt và kiểm soát sớm các bệnh và biến chứng ở mắt.

Trẻ em đến tuổi đi học cần đo khám mắt để kiểm tra tình trạng sức khỏe đôi mắt, dành nhiều thời gian vui chơi thể thao, giải trí ngoài trời, tránh học tập căng thẳng và hạn chế xem tivi, hay chơi điện tử trên điện thoại, máy tính …

Khi bị chấn thương mắt, đau mắt đỏ, nên dùng nước muối sinh lý rửa mắt, rồi đến khoa mắt tại các cơ sở y tế khám và điều trị; không nên tự ý mua thuốc nhỏ mắt vì các loại thuốc bán ở ngoài cửa hàng thường hay chứa corticoid có thể dẫn đến những tai biến khó lường.

Loạn thị trường mắt kính

Dân số đông, tỷ lệ người mắc các bệnh về khúc xạ cao, nhu cầu về kính mát, kính thời trang, kính bảo vệ mắt dành cho người làm việc nhiều với máy vi tính đang tăng cao… nên ngành kinh doanh mắt kính tại Việt Nam được đánh giá có nhiều tiềm năng.

Vì vậy hầu hết các địa điểm vàng có giá thuê đắt đỏ ở các ngã ba, ngã tư những cung đường lớn đều được các công ty kinh doanh mắt kính săn đón. Ngoài việc đầu tư lớn về trang trí, bảng hiệu, âm thanh thì điểm đặc biệt thu hút sự chú ý của người tiêu dùng (NTD) là các quảng cáo: Đo khúc xạ mắt bằng máy tự động miễn phí; Bán hàng không lợi nhuận; Ưu đãi học sinh, sinh viên giảm giá khủng 30-50%; Phát hiện ở đâu bán rẻ hơn đến hoàn lại tiền…

Kính Gucci chị Thanh Hoài mua với giá hơn 3 triệu đồng, bằng 1/2 giá niêm yết, không có thông tin nhà nhập khẩu được cho là hàng giả.

Cửa hàng mắt kính Bán hàng không lợi nhuận.

Nhưng có một thực tế, thị trường này đang bị thả nổi về chất lượng, nguồn gốc và giá cả… đã tác động rất lớn đến niềm tin của NTD.

“Đây! Bạn xem, cái mắt kính này mình mới mua hôm qua, được nhân viên cửa hàng khẳng định là hàng hiệu Gucci, có giá niêm yết là 6.675.000 đồng, nhưng bán cho mình giá sỉ nên được giảm một nửa. Họ còn cam kết mặt kính chống trầy, nếu có vấn đề gì thì mang ra cửa hàng bảo hành miễn phí.

Hôm nay, đến công ty nghe đồng nghiệp phán là kính “đểu” mà mình phát bực, đưa ra một trung tâm mắt kính khác dò hỏi thì cũng được phán tương tự, nhưng khi quay trở lại cửa hàng họ vẫn khẳng định nó là hàng hiệu, thật 100%, không cho trả, còn thách mình dẫn người đến chứng minh!”, chị Thanh Hoài bức xúc và hỏi thêm: “Chứng minh bằng cách nào? Ở đâu? Em giúp chị với!”.

Ý kiến của nhiều người kinh doanh lâu năm trong nghề cho biết, hiện mắt kính tại Việt Nam hoàn toàn là hàng nhập khẩu, tỷ lệ mắt kính đạt chất lượng và có nguồn rõ ràng chỉ chiếm khoảng 10%; 90% là hàng trôi nổi, hàng giả, hàng nhái chủ yếu được nhập khẩu từ Trung Quốc. Mỗi chiếc kính nhái hàng hiệu, tùy mức độ giống mà có giá chỉ vài chục đến vài trăm ngàn đồng từ Trung Quốc tuồn vào Việt Nam có thể được kê giá lên 10-20 lần, thậm chí 30 - 40 lần rồi lại được treo bảng giảm giá, khuyến mãi 30-50%, NTD tưởng mua được hàng hiệu giá rẻ nhưng không biết: “Mình vừa bị siết cổ rất đau”, như lời chị Hoài.

Sau một thời gian phát triển rầm rộ, hiện các cửa hàng kinh doanh mắt kính tại TP.HCM có vẻ đã trầm lắng hơn trước vì bị nhiều NTD bóc mẽ kiểu “Bán hàng không lợi nhuận” thực ra là một chiêu thu hút và móc túi khách hàng bằng các sản phẩm kém chất lượng.

Ông Trương Minh Thành, Giám đốc Công ty TNHH Mắt kính Trương Hào Phát chuyên nhập khẩu và phân phối độc quyền hơn 20 thương hiệu mắt kính tại Việt Nam, chủ hệ thống cửa hàng Mắt Việt cho biết: “Thứ nhất, kinh doanh thì phải có lợi nhuận, nhưng kinh doanh mắt kính chính hãng không có lợi nhuận cao đến mức có thể giảm giá sâu đến 20-30% và giảm giá thường xuyên, liên tục quanh năm như thế.

Thứ hai, nếu là hàng nhập khẩu chính hãng, đảm bảo chất lượng thì trên sản phẩm luôn luôn có tem nhập khẩu với 4 thông tin cơ bản sau: Tên nhà nhập khẩu, cửa hàng bán, xuất xứ (nước sản xuất), giá niêm yết; chắc chắn những sản phẩm trôi nổi không bao giờ có thông tin của nhà nhập khẩu.

Thứ ba, mắt kính chất lượng, có thương hiệu, nhập khẩu chính hãng cũng được chia thành nhiều phân khúc giá, từ 200.000 đồng đến trên 1 triệu, từ 2-3 triệu đồng, từ 3-5 triệu đồng… tùy theo mẫu mã và giá trị thương hiệu; hàng hiệu không có hàng hiệu loại 1, loại 2. NTD nên đến những cửa hàng uy tín, tránh mua hàng theo cảm tính”.

Hiểm họa từ mắt kính trôi nổi

Hầu hết các cửa hàng mắt kính hiện nay đều được đầu tư máy đo khúc xạ tự động để đo miễn phí cho NTD. Nhưng theo bác sĩ Tuấn, “ở các cửa hàng được đo bằng máy tự động, 100% con ngươi đưa vào máy là có độ hết, vì máy chỉ ước lượng độ tương đối chứ không phải là độ chính xác của bệnh nhân.

Máy móc chỉ là một phần, trên cơ sở con số máy in ra thì mình phải gia giảm, tinh chỉnh cho phù hợp với người bệnh, điều này phụ thuộc vào kinh nghiệm, tay nghề và nên được thực hiện bởi người có chuyên môn, tối thiểu phải là kỹ thuật viên khúc xạ”.

Bác sĩ Tuấn cho biết thêm: “Trẻ con khi đo mắt bằng máy tự động thì độ sai lệch rất cao, nhiều khi chênh so với thực tế lên tới 3-4 độ vì mắt trẻ em điều tiết rất mạnh.

Vì vậy nên đưa các em đến khoa mắt ở các bệnh viện đo khám mắt để xác định độ chính xác của mắt. Nếu sử dụng sai kính bệnh nhân sẽ mỏi mắt, nhức đầu, chóng mặt, có thể buồn nôn… do mắt phải điều tiết để thích ứng và lâu dài chắc chắn mắt sẽ bị tật”.

Tem nhập khẩu hàng chính hãng có: Tên, địa chỉ nhà nhập khẩu, cửa hàng bán, xuất xứ, giá niêm yết.

Riêng kính mát, kính chống nắng kém chất lượng, được sản xuất chủ yếu từ nhựa phủ màu, theo ông Thành, Công ty TNHH Mắt kính Trương Hào Phát, chúng có thể gây ra nhiều tác hại cho mắt vì không có khả năng lọc tia cực tím khiến mắt bị tổn thương; cũng có thể gây tai nạn cho người dùng do không đáp ứng được yêu cầu về độ sáng dẫn đến hạn chế tầm nhìn khi đi trên trường; trong một số trường hợp mắt kính bị vỡ, gãy gọng gây tổn thương cho mắt và vùng mặt.

Theo La Giang (nguoitieudung)